Kardeş Kıskançlığı Ankara
Kıskançlık, hayatın her döneminde, her insanın hissedebileceği, baş edilmesi oldukça zor olan duygulardan biridir. Özellikle küçük çocuklarda kıskançlık duygusu, psikolojik gelişim üzerinde oldukça etkilidir. Birçok çocuk, eve yeni bir bireyin geleceğini öğrendiğinde kıskançlık duygusuna kapılır. Anne babasının kendisini eskisi gibi sevmeyeceğini, kendisi ile ilgilenilmeyeceğini düşünebilir. Bu noktada kardeş kıskançlığını yönetmek için ebeveynlere büyük görev düşmektedir. Ebeveynlerin tutumu, çocuğun gelişiminin her noktasında olduğu gibi, kardeş kıskançlığı ile baş etmede de oldukça önemlidir. Peki neler yapabiliriz? Kardeş kıskançlığı nasıl engellenir?
Yazımızda bu sorulara yanıt bulmaya çalışacağız. Kardeş kıskançlığı ve ebeveyn tutumları hakkında daha detaylı bilgi almak isterseniz Uz. Kli. Psk. Melike Serttaş’ın Ankara’daki kliniğini arayabilirsiniz.
Kardeş Kıskançlığı Neden Olur?
Çocuklar için anne baba en önemli rol modeldir. Çocuklar, gelişme döneminde anne babayı rol model alırlar. Bu nedenle her zaman onlara yakın olmak isterler. İlginin hep üzerlerinde olması, tüm oyunları birlikte oynamak ve günü paylaşmak çocuğun psikolojik gelişimi üzerinde olumlu etkiye sahiptir. Aileye katılan yeni üye ise çocuk için tamamen bir bilinmezliği ifade eder. “Anne babam beni artık daha az sevecek.”, “Artık onlarla oyun oynayamayacağım.”, “Herkes onunla mı ilgilenecek?” gibi düşünceler, çocuğun endişe hissetmesine neden olabilir. Aileye katılan bebek büyüyene kadar ebeveynlerin yoğun ilgisine muhtaçtır. Bu da, ilk çocuğa verilen zamanın büyük bir kısmını ailenin yeni üyesine ayırmak demektir. Bu durum, çocuğun yalnız hissetmesine neden olabilir. Aynı ilgiyi almak isteyen çocuk, küçük kardeşinin yerinde olmayı arzulayabilir. Bu durumu da öfke ve hırçın davranışlarla dışa vurabilir. Kıskançlık nedeniyle ortaya çıkan bu davranışlar oldukça normaldir. Kontrol altına alınabilmesi için ise ebeveynlerin çocuğa karşı tutum ve davranışlarına özen göstermesi ve bu süreci doğru yönetmeleri gerekmektedir.
Kardeş Kıskançlığına Neden Olan Tutumlar Nelerdir?
Kardeş kıskançlığını yenmek, her iki çocuğun da mutlu ve uyum içinde olduğunu görmek büyük oranda ebeveynlerin tutumlarına bağlıdır. Ebeveynler, bazen istemeden bazen ise kardeş kıskançlığını engellemeye çalışırken, aşırı tepkiler verebilirler. Anne babadan her zamankinden farklı tepkiler görmek, çocuğun hissettiği kıskançlığın derinleşmesine ve öfkenin büyümesine neden olabilir. Çocuk, öfkeyi dışa vuran alaycı ve depresif tavırlar sergileyebilir. Dolayısıyla ailelerin her iki çocuğa da yeterli zaman ayırabilecek dengeyi sağlaması gerekir. Çocuğa karşı yapıcı tutum içerisinde olmak bu dengeyi sağlamanın ilk yoludur. Eğer ebeveynler bu konuda ne yapacaklarını bilmiyorlarsa bir profesyonele başvurarak kardeş kıskançlığı hakkında bilgi alabilirler.
Kardeş kıskançlığı Ankara ile baş etmek için hem doğumdan önce hem de doğumdan sonra ilk çocuğun psikolojisi yakından takip edilmelidir. Bu noktada, çocuğunuzla doğru zamanda, doğru iletişimi kurarak ona yardımcı olabilirsiniz.
Doğumdan Önce Yapılması Gerekenler
- Eğer bebek kararı kesin olarak alındıysa, bu durum hakkında çocuğa da bilgi verilmeli, gerekirse birkaç gizli soru ile çocuğun vereceği tepki önceden tahmin edilmelidir. Eğer çocuk, arkadaşlarının kardeşleri ile olan durumuna olumsuz tepkiler veriyorsa ve kardeş kıskançlığının üst düzeylerde olacağı tahmin ediliyorsa aile bu duruma kendini hazırlamalıdır.
- Çocuğa bebeğin gelişi aktarılırken aşırı kaygılı olunmamalıdır. Çocuklar, ailelerinin kaygılı ve stresli olduğunu net bir şekilde hisseder. Çocuk için zaten sürpriz olan bu durum, ebeveynlerin tutumu nedeniyle stresli bir habere dönüşebilir.
- Bebek hazırlıkları yaparken ve yakın çevre ile bebek hakkında konuşurken aşırı tepkiler vermek; çocuğun henüz bebek doğmadan kendini dışlanmış hissetmesine neden olabilir. Abartılı tutumlardan kaçınarak bebek hazırlıklarını yapmak, hatta ilk çocuğun da bu hazırlıklar sırasında söz sahibi olmasını sağlamak, kardeş kıskançlığının daha az yaşanması için etkili bir yoldur.
Doğumdan Sonra Yapılması Gerekenler
- Her şeyden önce çocuğun bebek gelmeden önceki konumunda büyük bir değişim olmamasına dikkat edilmelidir. Bir anda odasında, oyuncaklarında, beslenme düzeninde ya da günlük alışkanlıklarında büyük değişiklikler olması, çocuğun bebeğe karşı tepki göstermesine neden olabilir.
- Aile içi paylaşım ihmal edilmemelidir. Anne ve baba bebeği severken kardeşi de yanına almalı; birlikte kısa yürüyüşler yaparak ve oyun oynayarak aile bütünlüğünü de korumalıdır.
- Kardeş kıskançlığının ne boyutta olduğu sürekli takip edilmelidir. Bazı çocuklar sadece çocuksu davranışlar, depresyon ve sorumluluklarını yerine getirmeme gibi tepkiler verirken; bazı çocuklar kardeşine şiddet uygulamaya kalkışabilir. Bebeğin bir yerlerini çekme, vurma, yataktan düşürmeye çalışma gibi aşırı tepkiler kardeş kıskançlığında sık sık olur. Bu durumun kontrol altına alınması için ailenin çocuğu fark ettirmeden gözlemlemesi iyi olacaktır.
- Eğer çocuk, kardeşi ile oynamak istiyorsa engellemeyin. Eğer bebeği yanlış tuttuğunu fark ederseniz bunu ona gösterin ve bebekle birlikte ilgilenin. Kardeşe yakın olmak ve onunla ilgilenmek, çocuğunuzun kıskançlığını azaltan en önemli davranış olacaktır.
- Çocuğun olumsuz duygularını ifade etmesine, dışa vurmasına fırsat tanıyın. Hatta gerekirse, siz de yaşadığınız durumları ve bebekle ilgili yaşadığınız zorlukları -aşırıya kaçmadan- anlatın.
Eğer tüm bu tutum ve davranışlara rağmen çocuğunuz yoğun olarak kardeş kıskançlığı yaşıyorsa, çekinmeyin. Bir uzmandan yardım alın. Eğer kardeş kıskançlığı ve danışma süreci hakkında bilgi almak isterseniz Uz. Kli. Psk. Melike Serttaş’ın kliniği ile iletişime geçebilirsiniz.