Travma Sonrası Stres Bozukluğu Ankara
Travma sonrası stres bozukluğu Ankara, depresyon nedeninin açıkça ortada olduğu tek kaygı bozukluğu türüdür diyebiliriz. Hayatın normal akışına uymayan, sarsıcı ve yıkıcı olaylar nedeniyle ortaya çıkan travma sonrası stres bozukluğu, aile içi ilişkileri olumsuz etkiler. Bununla birlikte kişinin kendini dış dünyaya kapatmasına, iletişimden kaçmasına ya da zaman algısının karışmasına neden olabilir.
Yangın, savaşlar, doğal afetler ve kazalar posttravmatik stres bozukluğunun başlıca nedenleri arasındadır. Özellikle çocuklarda oldukça yıkıcı etkileri olabilen bu olaylardan kalan izler, tüm yaşam boyu, farklı şekillerde devam edebilir. Bu nedenle ailelerin de bilinçli olması ve çocuğa travmatik etkiyi üzerinden atması için yardımcı olması gerekmektedir. Bu noktada, profesyonellerden destek almak daha iyi bir çözüm olabilmektedir. Travma sonrası stres bozukluğu hakkında merak ettiklerinizi yazımızın devamında bulabilirsiniz. Daha detaylı bilgi için ise Uz. Kli. Psk. Melike Serttaş’ın Ankara’daki kliniği ile iletişime geçebilirsiniz.
Travma Nedir?
Travma sonrası stres bozukluğunun ne olduğunu anlamak için öncelikle “Travma nedir?” sorusuna yanıt vermek iyi olacaktır. Travma; hiç beklenmedik bir anda, kişiyi panik ve korku içerisinde bırakan, ruhsal yıkıma neden olan olayların bıraktığı etkilerdir. Travmaların etkisi anlık olabileceği gibi yıllarca da sürebilir. Özellikle kayıplar, ölüm, kaza ve şiddet gibi olaylar yarattığı şok etkisi nedeniyle travmatik olaylar olarak kabul edilir. Çocukluk döneminde yaşanan travmaların etkisi genellikle yıllar boyunca sürer. Hatta kişinin yetişkin kimliğinin inşasında önemli rolü vardır.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nedir?
Travma sonrasında en sık karşılaşılan duygudurumu yoğun depresyondur. Derin bir üzüntü ile birlikte travma sonrası stres bozukluğu dediğimiz kaygı bozukluğu da ortaya çıkabilir. Travma sonrası stres bozukluğu, kişinin travmanın etkilerini atamamasından kaynaklanan anksiyete sorunu olarak tanımlanabilir. Öfkenin çevreye, kişinin kendine yönelmesi, travmatik olayı unutma ya da sürekli yeniden yaşama gibi davranışlarla kendini gösterebilir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Neden Olur?
Savaşlar, doğal afetler, yangınlar, kazalar, tecavüz – işkence ve beklenmedik ölümler travma sonrası stres bozukluğuna neden olabilir.
Travma sonrası stres bozukluğunun bazı kişilerde görülme olasılığı ise daha yüksektir. Özellikle suç oranının yüksek olduğu bölgelerde yaşayanlar, alkol ve uyuşturucu bağımlısı olanlar, askerler, polisler, itfaiye görevlileri ve sağlık çalışanları travma sonrası stres bozukluğunun daha sık görüldüğü gruplardır. Ayrıca;
- Yaşanan olayın şiddeti
- Yaşanan korku ve sıkışmışlık duygusunun düzeyi
- Travma sırasında yaşanan ölüm korkusu
- Başka birinin ölümüne şahit olmak
- Depresyona yatkınlık ve ailede psikolojik rahatsızlık öyküsü bulunması da travma sonrası stres bozukluğu riskini artıran faktörlerdir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Travma yaratan olaylardan sonra yaklaşık 3 ay boyunda depresif olmak, karamsar düşünceler ve kaçınma davranışı normal kabul edilebilir. Ancak bu belirtiler çok uzun sürüyorsa travma sonrası stres bozukluğu olma ihtimali değerlendirilmelidir. Travma sonrası stres bozukluğu belirtileri;
- Yeniden canlandırma (yeniden yaşama): Travma yaşayan kişi gözünü kapattığında travmaya neden olan olayları yeniden yaşayabilir. Bu nedenle uyku düzeninde bozukluklar ortaya çıkabilir. Bazen de kişi olayı gerçekten yaşadığını hisseder. Nefes kesilmesi, çarpıntı, ellerde titreme gibi fiziksel tepkiler de görülebilir.
- Kaçınma: Olayları hatırlatan yer ve düşüncelerden kaçınma durumudur. Bazen bir eşya, bir konuşma, bir bakış ya da bir ses travma sonrası stres semptomlarını tetikleyebilir. Bu nedenle kişi mümkün olduğunca olaydan uzaklaşmaya ve yokmuş gibi davranmaya çalışır. Kısa vadede, travma sonrası stresle baş etmede etkili olsa da uzun dönemde tedaviyi zorlaştıran bir yaklaşımdır.
- Aşırı tepki gösterme (aşırı uyarılma): Yoğun anksiyete ve paranoya hâlidir. Kişi olayın yeniden yaşanması ihtimalini doğurabilecek her ihtimale karşı tetiktedir. Birilerinin kendisini izlediğini düşünebilir. Sürekli diken üzerinde yaşama hâlidir.
Travma sonrası stres, özellikle çocuklarda zaman kavramının algılanması ile ilgili sorunlara neden olabilir. Travmatik olaya dair yaşantılarda zaman sıralamasını karıştırmak, görüntülerin çarpıtılması ya da aşırı duyarlılık hâli çocukların bu durumda sık yaşadığı belirtilerdendir. Çocuklar, travmaya neden olan olayla baş edebilmek için kendini suçlayabilir, aşırı öfke ve huzursuzluk hissedebilir. Bu durum tedavi edilmeden devam ettiği sürece, çocuğun yetişkin kimliğine zarar verecek ve ömür boyu devam eden bir anksiyete hâlinin tohumlarını atacaktır. Bu duruma bağlı olarak ortaya çıkabilecek kimlik çatışmaları sonucunda kişilik bozuklukları ortaya çıkabillir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Tedavisi
Travma sonrası stres bozukluğu Ankara tedavisinde en etkili yöntem psikoterapidir. Özellikle bilişsel – davranışçı terapinin oldukça etkin sonuçlar verdiği gözlenmiştir. “Bilişsel – Davranışçı Terapi” yazımızda bu konuda daha detaylı bilgiyi bulabilirsiniz. Ancak kısaca özetlemek gerekirse; bilişsel davranışçı terapinin amacı olumsuz otomatik düşünceleri yeniden yapılandırmaktır. düşüncelere yapılan değişiklikler, duyguları da değiştirecektir diyebiliriz. Çocuklarda travma sonrası stres bozukluğu ile baş etmede oyun terapisi de etkili bir yöntemdir. Travmadan sonra çocukların kaçınma davranışları göstermesi sık karşılaştığımız bir durumdur. Oyun terapisi, çocuğun bastırdığı duyguları oyun yardımı ile ifade etmesine ve güvende olduğunu hissederek, olayları yeniden ele almasına yardımcı olur.
Bu süreç ilaçla da desteklenebilir. Özellikle uyku sorunları, çarpıntı ve titreme gibi fiziksel semptomların hafifletilmesi için medikal çözümlerden destek alınabilir.
