Yas Süreci Ankara
Yas; sevilen kişiyi kaybettikten sonra hissedilen duygudur. Üzüntü, kızgınlık, kırgınlık, suçluluk hissi gibi birçok duyguyu bir arada ve yoğun şekilde barındırabilir. Yetişkin bireyler, genellikle yas ile baş çıkmada daha dayanıklıdır. Ölümün ne olduğunu algılamış oldukları için kayıpları normalleştirebilir ve hayatlarına daha kolay devam edebilirler. Çocuklar için ise yas süreci, içinden çıkılmaz soruları barındırabilir. Yas süreci Ankara ne kadar sürerse sürsün, çocuğa hissettiklerini ifade etmek için fırsat verilmeli ve ölüm ile yaşam arasındaki ilişki net bir şekilde anlatılmalıdır. Çocuklara ölümü anlatmak ve yas sürecinde onlara destek olmak için kliniğimizi arayarak bu konuda daha detaylı bilgi alabilir; Uz. Kli. Psk. Melike Serttaş’a danışabilirsiniz.
Kayıp ve Yas Süreci
Kayıp ve yas süreci genel olarak şok ile başlar. Sevdiği kişinin ölümünü kabullenememe, inkâr etme ya da geri döneceğine, ölmediğine inanma tutumu sık görülür.
Bu süreçten sonra ise kızgınlık ve isyan süreci başlar. Sevilen kişinin ölümü, tamamen doğal koşullar nedeniyle gerçekleşmiş olsa bile, kişi bundan kendini sorumlu tutar. Tanrıya isyan etme, ölümün hak edilmemiş olduğunu düşünme gibi düşünceler ortaya çıkar.
Kızgınlık ve isyan geçtiğinde ise kişi pazarlık sürecine girer. Bu süreçte; ölümü kabullenmek için bazı şartlar koşulur. Kişi yavaş yavaş ölümü kabullenme aşamasına gelmiştir.
Ölüme dair farkındalık oluştuğu anda her yas döneminde görülen depresyon ortaya çıkmaya başlar. Depresif tutumlar, hayattan uzaklaşma, ölen kişiyi hatırlatan anı ve düşüncelere yoğunlaşma bu dönemde sık görülür.
Tüm bu isyan ve depresyon sürecini yaşayıp geride bırakan kişi artık sevdiği kişinin ölümünü kabullenmeye hazırdır. Kabullenme gerçekleştikten sonra kişi sağlıklı bir şekilde günlük yaşantısına geri döner. Sağlıklı bir yas süreci bu şekilde gerçekleşir.
Çocuklarda Kayıp ve Yas Süreci
Peki çocuklar yas sürecinde neler yaşarlar? Ölüm haberini alan çocuk aldığı habere inanmakta güçlük çekebilir. Kaybedilen kişinin geri geleceğine dair güçlü bir inanç hissedebilir.
Yas yaşayan çocuklarda sık sık “Beni nasıl terk eder?” düşüncesi oluşur. Özellikle ebeveynlerin ve yakın hissedilen kişilerin kaybı çocukta bu düşünceyi fazlasıyla yaratır.
Çocuklar, yas sürecinde kendini suçlama eğilimindedir. “Eğer orada olmasaydım bunlar olmazdı.”, “Eğer onu kızdırmasaydım ölmezdi.” gibi pazarlık düşüncelerine kapılabilir.
Ölümü kabullenmeye başlayan çocuk ise depresyona girebilir. Arkadaşları ile oynamak istemez, sorumluluklardan kaçabilir ve genel duygudurumuna mutsuzluk hâkim olabilir.
Çocukların yas sürecini nasıl yaşayacağı; çocuğun yaşına ve ebeveynlerin tutumuna da bağlıdır. Bazı çocuklar, ebeveynlerin doğru yaklaşımlarına rağmen uzun süre yas tutabilir ya da depresyon belirtisi göstermeden bu süreci atlatabilir. Bu nedenle çocuklarda yas süreci, çocuğun iç ve dış dünyasında olup bitenlere göre şekillenen, özel bir süreçtir diyebiliriz.
Çocuklara Kayıplar Nasıl Anlatılır?
Yas süreci, genel anlamda ölüm için kullanılan bir kalıptır. Ancak birçok farklı durumda çocuklar benzer tepkiler verebilirler. Örneğin; sevdiği eşyanın kaybolması, en yakın arkadaşın taşınması, okul değişikliği, boşanma süreci vb… Bu nedenle ebeveynlerin kayıplar konusundaki yaklaşımı, çocuğun birçok durumda göstereceği tutumları da etkiler.
Çocuğa kayıplar ile ilgili bilgi verirken, bu bilgiyi mutlaka çocuğa en yakın olan kişinin vermesi önemlidir. Çocuk ölüm haberini aldığında, kendini güvende hissettiği bir yerde olmalı; dolayısıyla duygularını açıkça dile getirebilmelidir. Çocuğa ölüm ve yaşamın ne olduğu, ölümün ne ifade ettiği ve ölen kişinin bir daha geri gelmeyeceği yaşına uygun bir şekilde anlatılmalıdır. Çocuğa hiçbir şekilde kızgın ve yargılayıcı davranılmamalı, öncelikle yaşadığı şoku atlatmasına izin verilmelidir.
Eğer bu süreç doğru kontrol edilmezse yas süreci çok uzayabilir. Çocukluk döneminde yaşanan bu travma, yetişkinlik dönemi için kaygan bir zemin oluşturabilir. Bu nedenle yas sürecini kolay atlatmak ve çocuğuna destek olmak isteyen ebeveynler profesyonel destek de alabilirler. Yas süreci hakkında merak ettikleriniz için Ankara’daki kliniğimizi arayabilir ve dilediğiniz zaman randevu alabilirsiniz.
